«Η κυβέρνηση, πιστή στις εξαγγελίες της προς τον Ελληνικό λαό, αποφάσισε την καθιέρωση του πολιτικού γάμου. Η μεγάλη αυτή καινοτομία στο δίκαιό μας επιβάλλεται από την ανάγκη περιφρούρηση της ανεξιθρησκίας και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας που κατοχυρώνεται από το Σύνταγμά μας».
Στάθης Αλεξανδρής, τ. υπουργός Δικαιοσύνης 1982

200 χρόνια μετά την νομοθέτηση του πολιτικού γάμου στη Γαλλία, η Ελλάδα μέχρι το 1982 ήτανε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη με υποχρεωτική ιερολογία του γάμου (θρησκευτικός γάμος). Από την εποχή του Λέοντος ΣΤ’ Σοφού (893) μέχρι το 1982 δεν υπάρχει καμία πετυχημένη μεταρρύθμιση που θα μπορούσε να βάλει στις ζωές των πολιτών, τον πολιτικό γάμο (οι προσπάθειες του 1926 και 1932 απέτυχαν). Μάλιστα ο δικτάτορας Μεταξάς επαναφέρει αναχρονιστικούς θεσμούς όπως αυτόν της προίκας, που ισχύει επίσημα μέχρι το 1982. Όταν έρχεται το νομοσχέδιο στη βουλή Φεβρουάριο 1982, ξεσηκώνει θύελλα αντιδράσεων στους κόλπους της εκκλησίας και η αξιωματική αντιπολίτευση κατακρίνει τον νόμο ως τέτοιον, που θα οδηγήσει στον εκφυλισμό του γάμου και των παραδόσεων. Οργανώνονται διαμαρτυρίες, τις οποίες ηγούνται ιερείς και προαναγγέλλονται αφορισμοί. Ο αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ πιέζει τον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου, όταν ο δεύτερος επιθυμεί ο πολιτικός γάμος να έχει υποχρεωτικός χαρακτήρα όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Μέχρι τότε στην Ελλάδα συνέβαιναν τα εξής παράδοξα: στους Έλληνες πολίτες που είχανε συνάψει πολιτικό γάμο στο εξωτερικό, δεν τους αναγνωριζότανε η έγγαμη ιδιότητά τους· πολίτες που ανήκαν σε θρησκευτική μειονότητα (πχ μάρτυρες του Ιεχωβά) μη αναγνωρισμένη από την ελληνική εκκλησία, είχανε ουσιαστικά ανυπόστατο γάμο και έπρεπε να βαπτιστούν ορθόδοξοι ώστε να τους αναγνωριστεί το δικαίωμα στο γάμο· έτσι ουσιαστικά παραβιαζότανε η ανεξιθρησκία των πολιτών. Τελικά ο Ανδρέας Παπανδρέου υποχωρεί και ο πολιτικός γάμος δεν αποκτά υποχρεωτικό χαρακτήρα, ταυτόχρονα αναγκάζεται να υποχωρήσει και ο αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ.

Στις 22 Μαρτίου 1982 με την ψήφιση του νόμου (η ΝΔ καταψηφίζει) γίνεται η πρώτη ουσιαστική μεταρρύθμιση στο οικογενειακό δίκαιο, που άνοιξε το δρόμο στον νόμο για την ισότητα των δύο φύλων (Ν. 1329/83). Ο πρώτος πολιτικός γάμος γίνεται στην Ικαρία στις 18 Ιουλίου 1982. Το 2012 για πρώτη φορά οι πολιτικοί γάμοι είναι περισσότεροι από τους θρησκευτικούς με μικρή διαφορά, η οποία γίνεται μεγαλύτερη το 2016.

Fun fact: στον νόμο για τον πολιτικό γάμο ΔΕΝ γίνεται αναφορά σε φύλα, αλλά σε μελλονύμφους!

Πηγή: parallaximag.gr