«φόβος μη μείνεις εκτός από όσα συμβαίνουν»
πρόκειται για το ψυχολογικό σύνδρομο που έχει να κάνει με τον φόβο της περιθωριοποίησης ή αλλιώς, όπως είναι γνωστό, FoMO

Το απόγευμα της Δευτέρας (ώρα Ελλάδας) το Facebook «παρέλυσε» αφού οι χρήστες σε ολόκληρο τον κόσμο ξεκίνησαν να αντιμετωπίζουν προβλήματα σύνδεσης στις πλατφόρμες που βρίσκονται υπό την ιδιοκτησία του, όπως το Instagram, το WhatsApp και το Messenger.

Όλα ξεκίνησαν όταν οι χρήστες που επιχείρησαν να μπουν στα παραπάνω social media για να δουν τις ενημερώσεις ή τα μηνύματά τους, βρέθηκαν αντιμέτωποι με το μήνυμα: «Δεν είναι δυνατή η πρόσβαση σε αυτό τον ιστότοπο» και κάπου εκεί, ξεκίνησε μια άλλη πραγματικότητα που είχαμε ξεχάσει…

Ωστόσο, το χθεσινό παγκόσμιο blackout του μεγαλύτερου τεχνολογικού κολοσσού στον κόσμο, μας έφερε αντιμέτωπους με ένα σύνδρομο που έχουν γεννήσει η ψηφιακή εποχή και τα social media.

Πρόκειται για το ψυχολογικό σύνδρομο που έχει να κάνει με τον φόβο της περιθωριοποίησης ή αλλιώς, όπως είναι γνωστό, FoMO (Fear Of Missing Out).

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η διείσδυση των social media στην καθημερινότητα, δημιούργησαν στους χρήστες νέες ανάγκες. Νέα πρότυπα κατανάλωσης και συμπεριφοράς, νέα πρότυπα ομορφιάς, υλισμός και φετιχισμός … Ένας αγώνας δρόμου των χρηστών, να προλάβουν να παρακολουθήσουν τις ζωές των άλλων, να ταυτιστούν ή να ζηλέψουν, να παρουσιάσουν την δική τους ζωή η μια εκδοχή της…

Τα social media διαδραματίζουν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στις ζωές μας, και δυστυχώς αποδείχθηκε για ακόμη μια φορά πως ο καπιταλισμός διαχειρίζεται «κάθε μορφή κεφαλαίου, εν προκειμένω το ψυχολογικό κεφάλαιο», όπως έγραψε εύστοχα η καθηγήτρια Κοινωνιολογίας, Eva Illouz.

Η επίδρασή τους στον ψυχισμό του ατόμου και την κοινωνία, είναι τεράστια.

Οι τέλειες κι αψεγάδιαστες ζωές των Influencers, τα φίλτρα, η εμμονή του ατόμου να παραμένει συνεχώς online ώστε να παρακολουθεί τι κάνουν οι άλλοι, η εξάρτηση για συνεχείς ανανεώσεις ροής, τα επαναλαμβανόμενα κλικ,  … ένα είδος κοινωνικού άγχους, που χαρακτηρίζεται από την συνήθεια της μόνιμης σύγκρισης με την ικανοποιητική εμπειρία κάποιου άλλου, κάποιου που μοιάζει ευτυχισμένος και τέλειος.

Στην ουσία, το σύνδρομο διαιωνίζει τον φόβο και το άγχος του ατόμου για το πόσο διαφορετικά θα μπορούσαν -ή θα ήθελε- να είναι τα πράγματα στην δική του ζωή…

Ομορφότεροι, πλουσιότεροι, πιο αδύνατοι, πιο επιτυχημένοι, πιο αξιοθαύμαστοι, πιο ξεχωριστοί, πιο επιθυμητοί…

Από την σκοπιά των ψυχολόγων, το FoMO φαίνεται να προκύπτει εντονότερα σε άτομα με ανικανοποίητες ψυχολογικές ανάγκες, ανασφάλειες και χαμηλά επίπεδα αυτοπεποίθησης.

Κατανοώντας ότι η διαφήμιση αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων των επιχειρηματικών κολοσσών που βρίσκονται στην βάση των κοινωνικών δικτύων, τίθεται το ερώτημα του ποιο είναι το εμπόρευμα που πουλάνε οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις των ΜΜΕ.  Δυστυχώς, δεν πρόκειται μόνο για διαφημιστικό χώρο ή χρόνο… το παραγόμενο εμπόρευμα είναι το κοινό των ΜΜΕ, το οποίο “καταναλώνοντας” το περιεχόμενο των μέσων, προσθέτει αξία σε αυτό.

Τέλος, όπως είπε ο Jean Tirole, Γάλλος Οικονομολόγος, που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών το 2014, «Αν δεν πληρώνεις για το προϊόν, κινδυνεύεις να γίνεις εσύ το εμπόρευμα»…