Η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης κατά του Καρκίνου το 2000
O καρκίνος, επίσης γνωστός ως κακοήθης όγκος ή κακόηθες νεόπλασμα, είναι μία ομάδα ασθενειών που έχουν σχέση με την αφύσικη κυτταρική ανάπτυξη με πιθανότητα εισβολής ή διάδοσης σε άλλα μέρη του σώματος. Σε αντίθεση με τα φυσιολογικά κύτταρα στο σώμα μας, τα οποία αυξάνονται, διαιρούνται και πεθαίνουν με έναν αυστηρά ελεγχόμενο τρόπο, τα καρκινικά κύτταρα διαφέρουν διότι συνεχίζουν να διαιρούνται ανεξέλεγκτα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας μάζας κυττάρων, που ονομάζεται όγκος. Οι όγκοι μπορεί να είναι καλοήθεις ή κακοήθεις. Πιθανά σημάδια και συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν: ένα νέο εξόγκωμα, αφύσικη αιμορραγία, παρατεταμένο βήχα, πυρετό, ανεξήγητη απώλεια βάρους, και μια αλλαγή στις κενώσεις του εντέρου μεταξύ άλλων. Υπάρχουν πάνω από 100 διαφορετικά γνωστά είδη καρκίνου που επηρεάζουν τους ανθρώπους.
Ο καρκίνος είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας που παρατηρείται σήμερα στις αναπτυγμένες χώρες. Οι στατιστικές δείχνουν ότι αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες. Συνήθως προσβάλλει ανθρώπους μεγάλης ηλικίας, υπάρχουν όμως και μορφές καρκίνου που εμφανίζονται σε νεαρής ηλικίας άτομα, ακόμη και σε παιδιά.
Στην Ελλάδα, για το έτος 2020, καταγράφηκαν περισσότερες από 62.000 νέες διαγνώσεις και 33.000 θάνατοι. Οι συχνότερες μορφές καρκίνου στις γυναίκες είναι:
- του μαστού (29%)
- του παχέος εντέρου (12%)
- του πνεύμονα (8%)
- του ενδομητρίου (8%)
- του παγκρέατος (4%)
και στους άνδρες:
- ο καρκίνος του πνεύμονα (19%)
- του προστάτη (18%)
- της ουροδόχου κύστης (14%)
- του παχέος εντέρου (13%)
- και του παγκρέατος (4%)
Σε όλο τον κόσμο, περίπου 1 στους 6 θανάτους οφείλεται στον καρκίνο.
Το 1/3 περίπου των θανάτων από καρκίνο, οφείλονται στους 5 κυριότερους συμπεριφορικούς και διατροφικούς κινδύνους: τον υψηλό δείκτη μάζας σώματος, τη χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, τη χρήση καπνού και τη χρήση οινοπνεύματος.
Στις 2 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Σχέδιο για την καταπολέμηση του και τον βασικό πυλώνα μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Υγεία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολογεί μια σειρά νέων πρωτοβουλιών, οι οποίες εξαγγέλθηκαν στην εκδήλωση «Διασφάλιση Ισότιμης Πρόσβασης για Όλους: ο καρκίνος στις γυναίκες ― Ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου»
Η εκδήλωση επικεντρώθηκε στις ανισότητες μεταξύ των φύλων και σε ειδικά μέτρα για την αντιμετώπιση του καρκίνου στις γυναίκες. Ήταν η πρώτη από μια ετήσια σειρά εκδηλώσεων, η οποία επικεντρώνεται στο τρόπο με τον οποίο μπορεί να αυξηθεί η ισότιμη πρόσβαση όλων στην πρόληψη και την περίθαλψη του καρκίνου.
Σήμερα, η Επιτροπή δρομολογεί 4 νέες δράσεις του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου με στόχο να στηρίξει τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση των ανισοτήτων και στη βελτίωση του προσυμπτωματικού ελέγχου και του εμβολιασμού κατά του ιού HPV και να στηρίξει τα άτομα που έχουν βιώσει τον καρκίνο:
- Το μητρώο ανισοτήτων όσον αφορά τον καρκίνο θα εντοπίζει τις τάσεις και ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών. Φέρνει επίσης στην επιφάνεια τις ανισότητες όσον αφορά την πρόληψη και την περίθαλψη του καρκίνου λόγω του φύλου, του μορφωτικού επιπέδου και του επιπέδου εισοδήματος, καθώς και τις ανισότητες μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών. Το μητρώο θα κατευθύνει τις επενδύσεις και τις παρεμβάσεις σε ενωσιακό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
- Θα χρησιμοποιηθεί μια διαδικασία συγκέντρωσης στοιχείων για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου για την επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου του 2003 σχετικά με τον προσυμπτωματικό έλεγχο. Αυτό αποτελεί μέρος του στόχου του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου να εξασφαλιστεί ότι έως το 2025 το 90 % του πληθυσμού της ΕΕ που πληροί τις προϋποθέσεις για προσυμπτωματικούς ελέγχους καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου θα έχει την δυνατότητα να υποβάλλεται σ’ αυτούς.
- Μια κοινή δράση για τον εμβολιασμό κατά του ιού HPV θα στηρίξει τα κράτη μέλη για την αύξηση της κατανόησης και της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τον ιό HPV και την προώθηση του εμβολιασμού. Η δράση αυτή θα συμβάλει στην επίτευξη ενός βασικού στόχου του σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου: την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μέσω του εμβολιασμού κατά του ιού HPV σε ποσοστό τουλάχιστον 90 % του πληθυσμού-στόχου της ΕΕ που είναι τα κορίτσια, και τη σημαντική αύξηση του εμβολιασμού των αγοριών έως το 2030.
- Το δίκτυο της ΕΕ για τους νεαρούς επιζώντες καρκίνου θα ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη παρακολούθηση των σχεδίων κατά του καρκίνου σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Θα συνδέει επίσης τους νέους με ιστορικό καρκίνου και τις οικογένειές τους καθώς και τους άτυπους και τους επίσημους φροντιστές.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική στην πλειονότητα των καρκίνων. Μη έγκαιρη διάγνωση σημαίνει ότι οι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε όψιμα στάδια της νόσου, όταν η θεραπεία ίασης μπορεί να μην αποτελεί πλέον επιλογή.
