Η κατάθλιψη είναι ευτυχώς θεραπεύσιμη

Η κατάθλιψη, γνωστή και ως μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, είναι μια διαταραχή ψυχικής υγείας που επηρεάζει αρνητικά το πώς ένα άτομο αισθάνεται, σκέφτεται και ενεργεί. Το Global Health Data Exchange υπολογίζει ότι 251-310 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από κατάθλιψη.

Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Ένα επίμονο αίσθημα θλίψης
• Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που το άτομο κάποτε απολάμβανε
• Αλλαγές στην όρεξη – απώλεια ή αύξηση βάρους
• Δυσκολία στον ύπνο ή πολύς ύπνος
• Απώλεια ενέργειας ή αυξημένη κόπωση
• Αύξηση άσκοπων εργασιών ή σωματικών δραστηριοτήτων
• Αργή κινήσεις και ομιλία
• Αίσθημα ενοχής ή αναξιότητας
• Δυσκολία στη σκέψη ή στη συγκέντρωση
• Μειωμένη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση
• Αρνητική ή απαισιόδοξη στάση
• Αυτοτραυματιστικές ή αυτοκτονικές σκέψεις ή ενέργειες

Για να διαγνωστεί η κατάθλιψη, τα συμπτώματα πρέπει να διαρκέσουν τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως προβλήματα με τον θυρεοειδή ή η ανεπάρκεια βιταμινών, μπορεί να μιμούνται συμπτώματα κατάθλιψης και πρέπει να αποκλειστούν. Ευτυχώς, η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο θεραπεύσιμες ψυχικές ασθένειες και όσοι έχουν διαγνωστεί έχουν πολλές επιλογές ανάλογα με τη διάγνωσή τους.

Η κατάθλιψη επηρεάζει περίπου 1 στους 15 ενήλικες κάθε χρόνο και 1 στους 6 ανθρώπους θα εμφανίσουν κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή τους. Μια μελέτη Our World In Data υπολογίζει ότι περίπου το 3,4% (2-6% όταν συμπεριλαμβάνεται το περιθώριο σφάλματος) του παγκόσμιου πληθυσμού έχει κατάθλιψη. Πρόκειται για περίπου 264 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΠΟΥ , οι δέκα χώρες με τον υψηλότερη εμφάνιση της κατάθλιψης είναι:

1. Ουκρανία – 6,3%
2. Ηνωμένες Πολιτείες – 5,9% (ισοπαλία)
3. Εσθονία – 5,9% (ισοπαλία)
4. Αυστραλία – 5,9% (ισοπαλία)
5. Βραζιλία – 5,8%
6. Ελλάδα – 5,7% (ισοπαλία)
7. Πορτογαλία – 5,7% (ισοπαλία)
8. Λευκορωσία – 5,6% (ισοπαλία)
9. Φινλανδία – 5,6% (ισοπαλία)
10. Λιθουανία – 5,6% (ισοπαλία)

Ενώ χώρες με υψηλά ποσοστά κατάθλιψης εμφανίζονται σχεδόν σε κάθε ήπειρο, φαίνεται ότι τα νησιά του Ειρηνικού της Ωκεανίας περιλαμβάνουν πολλά από τα λιγότερο καταθλιπτικά μέρη στη Γη:

1. Νησιά Σολομώντος – 2,9%
2. Παπούα Νέα Γουινέα – 3,0% (ισοπαλία)
3. Ανατολικό Τιμόρ – 3,0% (ισοπαλία)
4. Βανουάτου – 3,1% (ισοπαλία)
5. Κιριμπάτι – 3,1% (ισοπαλία)
6. Τόνγκα – 3,2% (ισοπαλία)
7. Σαμόα – 3,2% (ισοπαλία)
8. Λάος – 3,2% (ισοπαλία)
9. Νεπάλ – 3,2% (ισοπαλία)
10. Φιλιππίνες – 3,3%

Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι τα πραγματικά ποσοστά είναι πιθανότατα πολύ υψηλότερα, ειδικά σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες. Η κατάθλιψη είναι πολύ πιο πιθανό να διαγνωστεί σε πολύ ανεπτυγμένες χώρες, των οποίων οι υποδομές υγειονομικής περίθαλψης είναι καλύτερα εξοπλισμένες για τον εντοπισμό και τη θεραπεία ψυχικών ασθενειών.

Επομένως, οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες δεν έχουν απαραιτήτως λιγότερη κατάθλιψη – αντίθετα, η θεραπεία ψυχικών ασθενειών που αντιμετωπίζουν συχνά έρχεται σε δεύτερη μοίρα, μετά την πείνα, τις σωματικές ασθένειες και την ατομική υγιεινή. Στην πραγματικότητα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι το 76-85% των ανθρώπων που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος δεν έχουν πρόσβαση στην απαραίτητη θεραπεία. Επιπλέον, ακόμη και στις ανεπτυγμένες χώρες, πολλές περιπτώσεις ψυχικών ασθενειών δεν διαγιγνώσκονται και δεν αναφέρονται επειδή οι ασθενείς είτε ντρέπονται για την ασθένειά τους είτε αγνοούν ότι πρόκειται για μια ιατρικά θεραπεύσιμη κατάσταση.

Τα ποσοστά κατάθλιψης αυξάνονται σε όλο τον κόσμο, αλλά είναι πιθανό αυτή η αύξηση να οφείλεται τουλάχιστον εν μέρει σε μια θετική αλλαγή: περισσότεροι ασθενείς από ποτέ αναζητούν και λαμβάνουν θεραπεία για ψυχικές ασθένειες αντί να μένουν αδιάγνωστοι. Σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, το στίγμα γύρω από τις ψυχικές ασθένειες μειώνεται σταδιακά. Αυτό επιτρέπει μια πιο ανοιχτή συζήτηση για την ψυχική ασθένεια και κάνει τους ανθρώπους πιο πιθανό να αναζητήσουν βοήθεια όταν τη χρειάζονται.