Η Παγκόσμια Τράπεζα Σπόρων στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας, σχεδιάστηκε για να προστατεύει τους φυσικούς σπόρους της χλωρίδας της γης από τις κλιματικές αλλαγές

Η Παγκόσμια Τράπεζα Σπόρων (Svalbard Global Seed Vault) βρίσκεται στο νορβηγικό νησί Spitsbergen, περίπου 1.300 χιλιόμετρα από τον Βόρειο Πόλο. Γνωστή και με την ονομασία “Κιβωτός της Συντέλειας”, η τράπεζα λειτουργεί σαν ένα θησαυροφυλάκιο. Μία «κιβωτός» προστασίας των φυσικών σπόρων της χλωρίδας της γης.

Το Θησαυροφυλάκιο είναι ιδιοκτησία του υπουργείου Γεωργίας και Τροφίμων του βασιλείου της Νορβηγίας και έχει δημιουργηθεί ως μια υπηρεσία προς την παγκόσμια κοινότητα. Η κατασκευή του κόστισε περίπου 7 εκατομμύρια ευρώ και το κόστος συντήρησής του φτάνει τα 250.000 ευρώ το χρόνο. Τη διαχείρισή του έχει αναλάβει η NorGen και τη συλλογή και μεταφορά σπόρων -ιδιαίτερα από τις αναπτυσσόμενες χώρες- έχει αναλάβει ο διεθνής οργανισμός Global Crop Diversity Trust.

Το θησαυροφυλάκιο είναι μεγάλο, αν σκεφτεί κανείς ότι χρειάστηκε να σκαφτεί ένας συμπαγής βράχος για να δημιουργηθεί. Η απόσταση από την είσοδο ως το βαθύτερο μέρος της εγκατάστασης είναι 146 μέτρα και το ύψος της είναι 6 μέτρα. Κάθε ξεχωριστός αποθηκευτικός χώρος, οι «ραφιέρες» στις οποίες αποθηκεύονται τα κουτιά με τους σπόρους, έχει διαστάσεις 10Χ27 μέτρα.

Οι σπόροι αποθηκεύονται σε μικρές συσκευασίες από αλουμίνιο, μετά μπαίνουν σε σφραγισμένες κούτες και μετά στα ράφια. Οι χαμηλές θερμοκρασίες διασφαλίζουν τη χαμηλή μεταβολική δραστηριότητα και κρατάνε τους σπόρους ζωντανούς για δεκαετίες, αιώνες ή και χιλιετίες.

Τα δείγματα σφραγίζονται από τους δωρητές τους και εάν οι ίδιοι δεν δώσουν άδεια, δεν μπορεί να τα πάρει κανείς άλλος. Προτεραιότητα δίνεται, φυσικά, σε σπόρους που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τη γεωργία και τη διατροφή μας.

Η Τράπεζα έχει αναγκαστεί μέχρι τώρα να επιτρέψει δύο «αναλήψεις»: Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία ανάγκασε το Διεθνές Κέντρο Γεωργικής Έρευνας για τα Ξηρά Κλίματα να κλείσει τη δική του Τράπεζα στην Τελ Χάντια της Συρίας, με συνέπεια να χάσει πολλά από τα δείγματά του. Έτσι, απευθύνθηκε δύο φορές στο Θησαυροφυλάκιο του Σβάλμπαρντ προκειμένου να μπορέσει να δημιουργήσει εκ νέου τη δική του Τράπεζα, στο Μαρόκο και το Λίβανο.