Ένα από τα πιο ειδεχθή εγκλήματα των Ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα. Ο απολογισμός, 228 κάτοικοι νεκροί, ανάμεσά τους 53 παιδιά

Η σφαγή του Διστόμου ξεπερνάει σε αγριότητα όλα τα απάνθρωπα εγκλήματα που διέπραξαν οι Ναζί στην Ελλάδα.

Στις 10 Ιουνίου του 1944 ο λοχαγός των SS Φριτς Λάουτενμπαχ, έλαβε διαταγή να μετακινήσει το λόχο του από τη Λειβαδιά προς τα χωριά Δίστομο, Στείρι και Κυριάκι με σκοπό τον εντοπισμό ανταρτών στον Ελικώνα. Ως αντιπερισπασμό οι Γερμανοί είχαν δύο επιταγμένα ελληνικά φορτηγά γεμάτα με άνδρες των SS μεταμφιεσμένους σε χωρικούς, που προπορεύονταν της κύριας φάλαγγας. Στο Δίστομο ενώθηκαν με άλλον γερμανικό λόχο που είχε ξεκινήσει από την Άμφισσα χωρίς να έχουν εντοπίσει αντάρτες, εκτός από 18 παιδιά που κρύβονταν, έξι από τα οποία εκτελέστηκαν στην προσπάθειά τους να δραπετεύσουν. Οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και τρομοκρατώντας τους χωρικούς έμαθαν ότι υπήρχαν αντάρτες στο Στείρι. Ο 2ος λόχος κατευθυνόμενος προς τα εκεί, έπεσε σε ενέδρα ανταρτών και ακολούθησε σκληρή μάχη στο Στείρι που κράτησε περίπου μέχρι το μεσημέρι, αναγκάζοντας τους Γερμανούς σε οπισθοχώρηση.

Αν και τα Γερμανικά στρατεύματα δε δέχθηκαν κάποια πρόκληση από το Δίστομο, για λόγους αντεκδίκησης ο λόχος των SS άρχισε τη σφαγή όσων κατοίκων βρίσκονταν στο χωριό. Το μένος τους ήταν τόσο μεγάλο, ώστε δεν ξεχώριζαν από την σφαγή ούτε τα γυναικόπαιδα ούτε τους ηλικιωμένους. Αποκεφάλισαν τον ιερέα του χωριού, εκτέλεσαν βρέφη και παιδιά και βίασαν γυναίκες πριν τις εκτελέσουν. Το μακελειό σταμάτησε την νύχτα με πυρπόληση του χωριού και με τους εκτελεστές να επιστρέφουν στη Λειβαδιά.  Κατά την επιστροφή των Γερμανών στη βάση τους, σκότωσαν όποιον άμαχο βρέθηκε στο δρόμο τους. Οι νεκροί του Δίστομου έφτασαν τους 228, εκ των οποίων οι 117 γυναίκες και οι 111 άντρες, ανάμεσά τους 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Eλβετού, George Wehrly, έκανε λόγο για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή, με πτώματα να κρέμονται ακόμα και από τα δέντρα περιμετρικά του δρόμου που οδηγούσε στο χωριό.

Στις 24 Ιουνίου 1944, οι Γερμανοί επέστρεψαν και έκαψαν τα σπίτια και τα αλώνια του Στειρίου, χωρίς επιπλέον ανθρώπινες απώλειες καθώς οι κάτοικοί είχαν προλάβει να κρυφτούν σε γειτονικές δυσπρόσιτες περιοχές.

Ο λοχαγός των SS Φριτς Λάουτενμπαχ, είναι ο άνθρωπος που εκτέλεσε την εντολή για τη σφαγή του Διστόμου, ο οποίος μετά το τέλος της, συνέταξε ψευδή αναφορά που ανέφερε ότι οι άνδρες του δέχθηκαν επίθεση “με όλμους, αυτόματα όπλα και τουφέκια από τη μεριά του Διστόμου”.

Στην ανάκριση που ακολούθησε, ο Λάουτενμπαχ υπερασπίστηκε τις επιλογές του λέγοντας ότι προτίμησε συνειδητά να ακολουθήσει -με υπερβάλλοντα ζήλο- το πνεύμα των διαταγών, παρά τις ακριβείς εντολές…

Ένας από τους επικεφαλής που θεωρήθηκε συνυπεύθυνος για τη σφαγή του Διστόμου, ο Χανς Τσάμπελ , μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στη Γαλλία και εκδόθηκε στην Ελλάδα ωστόσο δεν αντιμετώπισε ποτέ τις συνέπειες των πράξεών του. 

Ταινία για το Δίστομο

Η σφαγή του Διστόμου έγινε ντοκιμαντέρ το 2006. Ο τίτλος του «Ένα τραγούδι για τον Αργύρη». Στην ταινία ο σκηνοθέτης, Στέφαν Χάουπτ, τοποθετεί τον Αργύρη, ένα τετράχρονο παιδί, τον Αργύρη Σφουντούρη, που επέζησε της καταστροφής, να αφηγείται την ιστορία του Διστόμου.

«Αντίκρισα στη μέση του σπιτιού την αδελφή μου ανάσκελα, γυμνή από τη μέση και κάτω. Το φουστάνι της ήταν γυρισμένο προς τα πάνω και σκέπαζε το σχισμένο και κομματιασμένο στήθος της, το πρόσωπό της ήταν παραμορφωμένο, όλο το σώμα της κατακομματιασμένο. Μα το χειρότερο και φρικαλεότερο θέαμα ήταν, όταν από τη στάση του σώματός της κατάλαβα ότι οι Γερμανοί είχαν βιάσει το άψυχο κορμί της. Δίπλα της βρισκόταν το τεσσάρων μηνών κοριτσάκι της λογχισμένο, με σπασμένο το κεφαλάκι του, και στο στόμα του είχε τη ρώγα του στήθους της μάνας του που είχαν κόψει εκείνοι οι κανίβαλοι. Το άλλο κοριτσάκι της, η 6χρονη Ελένη, βρισκόταν στο κατώφλι του σπιτιού μέσα σε μια λίμνη αίματος με βγαλμένα τα σπλάχνα του. Το είχαν ξεκοιλιάσει με μαχαίρι. Το αγόρι της, ο 3χρονος Γιάννης, το βρήκα νεκρό στην αυλή με λιωμένο κεφάλι».